De hond

De hond wordt in de Quraan in drie plekken genoemd. In soerat Maa-ida wordt verwezen naar de jachthond:

﴾Zij vragen jou (o Mohammed) wat voor hen is toegestaan. Zeg: “Toegestaan voor jullie is het goede. En dat wat jullie vangen door middel van roofdieren (jachthonden) die door jullie zijn afgericht (voor de jacht), op de wijze zoals Allah het jullie heeft geleerd. Eet dus van dat wat zij voor jullie vangen, en spreek er de Naam van Allah over uit, en vrees Allah...” ﴿  el-Maa-ida:4

يَسْأَلُونَكَ مَاذَا أُحِلَّ لَهُمْ ۖ قُلْ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ ۙ وَمَا عَلَّمْتُم مِّنَ الْجَوَارِحِ﴿

﴾مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ اللَّهُ ۖ فَكُلُوا مِمَّا أَمْسَكْنَ عَلَيْكُمْ وَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهِ

Het is normaliter niet toegestaan een dood dier te eten tenzij een - door een gelovige - getrainde jachthond dit veroorzaakt.

Geleerden hebben uitgebreid gesproken over wat veroorloofd is rondom hetgeen een jachthond vangt. Sommige geleerden hebben alles toegestaan en andere geleerden zijn van mening dat de jachthond moet voldoen aan specifieke kenmerken. Hier wil ik mij voor nu niet op focussen.

Wat ik vooral duidelijk wil maken is dat de hond hier dus in positieve zin wordt aangehaald.  Het mag duidelijk zijn dat kennis en expertise de jachthond onderscheidt van andere honden.

Dit geldt ook voor de mens; kennis onderscheidt je van anderen. Daarom blijft het belangrijk om kennis te blijven opdoen.

Verder wordt het gezelschap van de hond meerdere keren benadrukt in het volgende vers:

﴾Zij zullen zeggen: “(Zij waren met) drie, hun hond was hun vierde.” En zij zullen zeggen: “(Zij waren met) vijf, hun hond was hun zesde”, gissend naar het onwaarneembare. En zij zullen zeggen: “(Zij waren met) zeven, en hun hond was hun achtste.” Zeg (o Mohammed): “Mijn Heer is beter op de hoogte van hun aantal. Niemand kent hen (wat betreft hun aantal), op slechts enkelen na.” … ﴿  el-Kahf:22

سَيَقُولُونَ ثَلَاثَةٌ رَّابِعُهُمْ كَلْبُهُمْ وَيَقُولُونَ خَمْسَةٌ سَادِسُهُمْ كَلْبُهُمْ رَجْمًا بِالْغَيْبِ﴿

﴾وَيَقُولُونَ سَبْعَةٌ وَثَامِنُهُمْ كَلْبُهُمْ ۚ قُل رَّبِّي أَعْلَمُ بِعِدَّتِهِم مَّا يَعْلَمُهُمْ إِلَّا قَلِيلٌ 

De joden waren benieuwd naar het aantal van ‘de mensen van de grot’ [ashaab el-kahf] waarna Allah ﷻ dit vers deed neerdalen. Ook hier hebben geleerden uitgebreid over gesproken. Wat was het aantal van [ashaab el-kahf]? Waarom is de hond hier genoemd? Wat voor hond was het? Wat is de naam van de hond? Is het toegestaan een hond te houden? etc.

Sommige geleerden zeggen dat hun aantal zeven was en hun hond was de achtste. Dit standpunt is gebaseerd op het feit dat dit aantal een extra 'en' kent in tegenstelling tot de andere aantallen, de zogenaamde " achtste 'en' " [waaw e-thamaaniya] (واو الثمانية). In dit gedeelte van het vers wordt namelijk gezegd: ﴾zeven, én hun hond was hun achtste﴿  i.p.v. 'zeven, hun hond was hun achtste'.

Qoertoebi heeft dit uitgebreid toegelicht in zijn tafsier; de [waaw e-thamaaniya] zal ik in de reeks "Getallen in de Quraan" uitgebreider toelichten met andere voorbeelden uit de Quraan.

Ook hier wil ik kort stilstaan bij de vermelding van de hond. Omdat de hond een groep gelovigen vergezelde is dit dier vermeld in de Quraan. Het mag duidelijk zijn dat het vergezellen van goede mensen het goede met zich meebrengt.

In de derde passage wordt in soerat el-A'raaf iemand die Allah's Tekenen heeft verworpen, vergeleken met een hond:

﴾175. En draag aan hen het verhaal voor over degene aan wie Wij Onze Tekenen gaven, maar die zich daar (vervolgens) van afwendde, waarna de duivel hem achtervolgde en hij daardoor tot de dwalenden behoorde, 176. En als Wij het hadden gewild, dan zouden Wij hem daarmee zeker hebben verheven. Maar hij koos voor de aarde (d.w.z. voor het wereldse leven) en volgde zijn begeerten. Zijn gelijkenis is als de gelijkenis van een hond. Als je hem wegjaagt, dan hijgt hij en als je hem met rust laat, dan hijgt hij alsnog... ﴿   al-A'raaf:175-176

وَٱتۡلُ عَلَيۡهِمۡ نَبَأَ ٱلَّذِيٓ ءَاتَيۡنَٰهُ ءَايَٰتِنَا فَٱنسَلَخَ مِنۡهَا فَأَتۡبَعَهُ ٱلشَّيۡطَٰنُ فَكَانَ مِنَ ٱلۡغَاوِينَ‎﴿

وَلَوۡ شِئۡنَا لَرَفَعۡنَٰهُ بِهَا وَلَٰكِنَّهُۥٓ أَخۡلَدَ إِلَى ٱلۡأَرۡضِ وَٱتَّبَعَ هَوَىٰهُۚ فَمَثَلُهُۥ كَمَثَلِ ٱلۡكَلۡبِ

﴾إِن تَحۡمِلۡ عَلَيۡهِ يَلۡهَثۡ أَوۡ تَتۡرُكۡهُ يَلۡهَثۚ

Wat is de reden dat iemand die Allah's Tekenen verwerpt, vergeleken wordt met een hond? En wat heeft de tong van de hond hiermee te maken?

Zoals bekend hijgt een hond continu; of hij nu een bepaalde inspanning doet of rustig in zijn mand ligt. Allah ﷻ vergelijkt zo’n persoon dus met een dier dat altijd uitgeput lijkt; of er nou wat van hem verwacht wordt of niet.

Het continue gehijg van een hond duidt enigszins op ongeduldigheid. Als je hem iets opdraagt, hijgt hij en als je hem niets opdraagt hijgt hij ook. In geen enkele situatie heeft het nut. Zo ook iemand die de Tekenen van Allah ﷻ verwerpt.

Voor de volledigheid: er wordt gezegd dat een hond niet zweet zoals wij dat doen maar verkoeling realiseert door zijn mond te openen en zijn tong (continu) uit te steken.

Het Arabische woord voor 'hond' is [kalb] (كَلْب), wat afgeleid zou zijn van het werkwoord [kaalab] (كَالَب). Dit wordt wel eens negatief gebruikt om duidelijk te maken dat je "jezelf zo focust op iets onzinnigs waarbij je de controle over jezelf verliest": (تكالب على الدنيا). Te vergelijken met honden die in de aanval gaan als ze iets lekkers zien.

Het werkwoord [kaalab] wordt ook wel gebruikt als iemand "zijn vijandigheid toont". Dit sluit goed aan op verhalen, die overigens niet gebaseerd zijn op betrouwbare bronnen, waarin wordt beschreven hoe vijandig de hond zou zijn jegens Adam na de eerste stap die hij op aarde zette. Vervolgens zou Adam de hond als enige van de hondachtigen hebben getemd op aanwijzingen van een engel.

Het frappante is dat Kaleb ook een Hebreeuwse naam is van twee personen uit het Oude Testament wat '(trouwe) hond' betekent. Zo heb je meerdere Hebreeuwse woorden die veel lijken op het Arabisch, denk bijvoorbeeld aan de Hebreeuwse 'sabbat' en [sabbt] (سَبْت) wat in beide gevallen 'zaterdag' betekent.